ذرات سازنده ی ماده حرکت های متفاوتی از قبیل حرکت ارتعاشی ، چرخشی و انتقالی دارند. انرژی جنبشی هر ذره ماده از این حرکت ها شکل می گیرد. بسته به حالت فیزیکی ماده ممکن است ذرات ماده یک ، دو و یا هرسه نوع حرکت را داشته باشند.

نکته :

به طور کلی هرچه تعداد راه هایی که ذرات یک ماده بتوانند انرژی بگیرند بیشتر باشد، ظرفیت گرمایی ویژه ی آن ماده نیز بیشتر است.

به عنوان مثال ظرفیت گرمایی ویژه ی آب در حالت مایع نسبت به حالت های جامد و بخارآن بیشتر است. مولکول های آب در حالت جامد فقط حرکت ارتعاشی و نیروی جاذبه بین مولکولی دارند، اما در حالت مایع هر سه نوع حرکت را داشته و درضمن بین مولکول ها نیروی جاذبه وجود دارد، و درحالت گاز نیروی جاذبه بین مولکولی از بین رفته و مولکول ها تنها هرسه نوع حرکت را دارند.

 البته باید توجه داشت که در حالت گاز انرژی جنبشی مولکول های بخارآب زیادتر شده است. لذا در حالت مایع راه های کسب انرژی بیشتر است(از چهارطریق ممکن) و ضمن اینکه در حالت بخار نیروی جاذبه ی بین مولکولی وجود ندارد.

 در نتیجه اینکه در حالت مایع مولکول ها از چهار طریق ممکن ، درحالت بخار از سه طریق و در حالت جامد از دو طریق انرژی کسب می کنند.

نکته: همواره ظرفیت گرمایی ویژه ی یک مایع به طور قابل توجهی از بخار همان ماده بیشتر است.